#12. Harda - Elżbieta Cherezińska

                Historia obfituje w niezliczone opowieści o kobietach, które zachwycały odwagą i zadziwiały dokonaniami. Nawet w czasach, gdzie jedynymi obowiązkami niewiast było płodzenie dziedziców rodu i wyglądanie pięknie u boku mężczyzny, zdarzały się takie, które pragnęły wyrwać się z tego uwłaczającego czasem status quo. Bywało i takie, które z biegiem lat nauczyły się trudnej sztuki manipulowania mężczyznami i wiedziały, co zrobić, by otrzymać to, co chciały. Z zadowoleniem piszę dziś o jednej z najtwardszych kobiet średniowiecza. O bezwzględnej królowej wikingów, pani Północy, której imię dla wielu było synonimem nie tylko niezłomnego charakteru, ale i ciętego języka. I była ona Polką. Bo niewielu z nas wie, że pierwszy król Polski, Bolesław Chrobry, miał siostrę. Kobietę, która realnie przyczyniła się do wprowadzenia chrześcijaństwa w pogańskich ludach na północy. Świętosława, a raczej Sigrida Storråda, czyli Harda!

                Świętosława i Bolesław byli jedynymi dziećmi Mieszka I i Dobrawy, księżniczki rodu

[źródło]

Przemyślidów. Przyszli na świat już po chrzcie Polski, kiedy to książę wyzbył się wiary w starych bogów i pozwolił prowadzić się swoje życie przez Chrystusa. Świętosława od najmłodszych lat wykazywała się sprytem i za nic miała sobie zakazy. Robiła to, co chciała i jak chciała. Pokornie przyjmowała nauki, jednak z większą chęcią poddawała się lekcjom, które przygotowało dla niej życie. Pogodziła się z faktem, że jej przeznaczeniem jest przypieczętowanie jednego z wielu sojuszy, które tworzy jej ojciec. Dlatego z podniesioną głową przyjęła na siebie obowiązek małżeństwa z pogańskim królem Szwecji, Erikiem Zwycięskim. Od tego momentu Świętosława rosła na prawdziwą królową, władczynię inteligentną i świadomą praw rządzących światem. Wiedziała, że jej przeznaczeniem jest wychowanie synów na wielkich królów, zdobywców, godnych zapisania na kartach historii. Przeciwstawiała się wrogom i nie bała się krwawej kary. Nie dawała się zastraszyć, a za hańbę odwdzięczała się z wyjątkową finezją i okrucieństwem. Jednakże Harda była też kobietą, uległą uczuciom i na jej życiu w Szwecji cieniem kładło się wspomnienie młodzieńczej miłości. Jednakże polityka potrafi pomieszać szyki jak nic innego. A dla władcy nie ma nic ważniejszego, niż dobro jego królestwa. 

                Harda była moim pierwszym spotkaniem z twórczością Elżbiety Cherezińskiej i od pierwszej strony plułam sobie w brodę, że nie zapoznałam się z tą autorką wcześniej. Powieść czyta się niczym Grę o tron i wcale nie chodzi tutaj o fabułę, lecz o klimat prawdziwie epickiej sagi historycznej, dopasowanej pod każdym względem. Autorka podjęła się zadania przedstawienia postaci Świętosławy w sposób bardzo rozległy, dzięki czemu poznajemy tą postać z wielu punktów widzenia. Historia sama w sobie rozpoczęła się niemal od samego początku, od wydarzenia, które miało niemały wpływ na całe życie Świętosławy i to, na jaką kobietę wyrosła. A mianowicie od chrztu, który przyjął jej ojciec, zmieniając pogański kraj w prawdziwie chrześcijańską potęgę. 

                Równolegle dowiadujemy się także, jak wielcy królowie Skandynawii dochodzili do władzy. O tym, jak prawowity następca tronu Norwegii pragnie odzyskać to, co mu się z racji urodzenia należało i jednocześnie otrzymać zemstę za prześladowanie jego matki. Nie brakuje także losów króla Danii, Svena, a jego spotkanie ze Świętosławą to niemal burza z piorunami. 

                Bohaterowie są niemal jak żywi i choć na temat wielu z nich niełatwo jest doszukać się źródeł, autorka stworzyła z nich wyraziste postacie. Niesamowitym doświadczeniem jest czytanie o tym, jak młody Bolesław, nasz późniejszy król, uczy się polityki u boku ojca i jak blisko był ze swoją młodszą siostrą. 

                W dodatku powieść napisana została językiem idealnie dopasowanym do opisywanych realiów - prostym, lecz odpowiednio stylizowanym, dzięki czemu całość nabiera smaku i jest prawdziwą ucztą dla wyobraźni. Nie brakuje tutaj wspaniałych opisów otoczenia Świętosławy, najpierw kraju rodzinnego, później zimnej Szwecji. Nie brak także bitew, grabieży i intryg. Historię poznajemy z kilku punktów widzenia, każdy z tych bohaterów jest zupełnie inny, lecz z kolejnymi kartami powieści udaje się odnaleźć wspólny mianownik dla nich wszystkich i z niecierpliwością oczekuje się, aż losy ulubionych bohaterów wreszcie się splotą. 

                Podsumowując, jest to wspaniała powieść historyczna o mniej znanych faktach z naszej historii. Opowieść o tym, jak dzieje Polski splatają się z historią Skandynawii. Nie brakuje tu namiętności i walki o władzę. Wszystko to, co dobra powieść historyczna mieć w sobie powinna. Polecam!